Forum o gryzoniach

[Makarona]

SZCZURY

Skąd, gdzie i jak

Ogólne dane:
Nazwa łacińska: rattus norwegicus forma domestica (czyli: udomowiony szczur wędrowny)
Długość ciała (bez ogona): 18-26cm
Długość ogona: 17-24cm
Długość życia: 2-3 lata, rzadko 4 lata
Waga: od 250gr do 550gr (niektóre osobniki osiągają nawet 700gr i więcej)
Aktywność: podczas świtu i nocy, można je też przyzwyczaić do dziennego trybu życia
Długość aktywności: od 2 do 4 godzin, potem 2-4 godziny snu
Szczury prowadza bardzo społeczny tryb życia, wiec nigdy nie powinny być trzymane same.
Nie powinno się szczurów podnosić za ogon! Bo można go ułamać, a nawet urwać!

Działy:
1.Potrzebne wyposażenie - czyli "gdzie"
2.Wybrać szczurka - czyli "skąd"
3.Odpowiednia karma i karmienie
4.Oswoić szczurki
5.Codzienna opieka
6.Częste choroby i rozpoznawanie ich
7.Łączenia - czyli "stadko rośnie"

Zanim sobie znajdziesz szczurka, musisz mieć klatkę i odpowiednie wyposarzenie.


1.Potrzebne wyposażenie - czyli "gdzie"

Klatka:
Nie może być za mała, a czym większa, tym lepiej. Minimum dla dwóch szczurów to 40cm długa, 50cm szeroka i 60cm wysoka klatka (0,12m3)
A czym więcej szczurów, tym większa musi być klatka. (około 0,06m3 na szczura)
Tutaj mozna znalesc kalkulator: [link widoczny dla zalogowanych]

Nie nadają się akwaria i terraria, bo wymiana powietrza jest zbyt mała! To może drażnić drogi wdechowe szczurka, co może prowadzić do chorób jak kataru czy kaszlu (które, gdy są nie leczone, często prowadzą do poważniejszych chorób, jak zapalenie płuc).

Wyposażenie klatki:
Podstawa to miseczki, jedna na suchą karmę, druga na świeżą, poidełko, domek (musi być odpowiednio duży, może być domek dla świnek morskich czy królików, albo karton), coś do wspinania się (np gruby patyk czy gruba lina) i przynajmniej jedno pięterko.
Pięterko musi być tak wstawione, żeby szczurek mógł stać na tylnych łapach i wyprostować się (okolo 25-30cm).
Nie powinno się używać drucianych pięterek, bo mogą one wywołać tzw. „bumblefoot”, czyli absces łapek.

Urozmaicić można dodatkowo hamakami (kupionymi lub zrobionymi z np starych ręczników), rurami (muszą być wystarczająco szerokie), albo toaletka.

Jako sciółkę można dać trociny, ale one mają dużo pyłu i drażnią przez to drogi wdechowe szczurka. Lepiej używać papieru, np starych gazet.
Dużo szczurków lubi budować sobie gniazdka z papieru, np. toaletowego, kuchennego, starych gazet itp.
Nie dawać papieru z kolorowym drukiem, kolory mogą być trujące dla szczurka.

Nie wolno wstawiać kołowrotków, bo szczurek może sobie złamać ogonek lub kręgosłup.
Nie wolno dawać siana, bo źle wsysa i może mieć pasożyty, jak np kleszcze.
Nie wolno dawać granulatu dla kotów, bo większość z nich pęcznieje. Gdy szczurek połknie kawałek, może to spowodować jego śmierć.

Klatka i wyposarzenie trzeba czyścić co parę dni, najlepiej tylko ciepłą wodą, nie wolno używać silnych detergentów.

Plastikowy transpoterek też się przyda, np. gdy trzeba będzie iść do weterynarza.


2.Wybrać szczurka - czyli "skąd"

Choć najlepiej by było zaadoptować szczurka ze schroniska, tylko rzadko tam go znajdziemy. Czasem na niektórych stronach interetowych można znaleźć bezdomnego szczurka (jak na np. [link widoczny dla zalogowanych]).
Ale gdy się nie znajdzie, to pozostaje go kupić w sklepie zoologicznym lub u hodowcy.

Zanim zdecydujemy się, powinniśmy uważnie pooglądać szczurki.
Powinny być aktywne i ciekawskie, a jak włożysz rękę do klatki, powinny przyjść i obwąchać Cię.
Poza tym, sprawdź:
- Czy ma czystą i suchą sierść (zwłaszcza wokół odbytu)? Gdy szczur nie dba o swoją higienę, to może być chory, a brudną, poprzylepianą sierść przy odbycie oznacza, że ma biegunkę.
- Czy nie ma wyłysień? One mogą być powodowane pasożytami, alergią (np na trociny) lub chorobami.
- Czy ma czyste oczka, bez wycieków, i czysty, suchy nos? Szczur chory albo zestresowany wydziela ciemoczerwony śluz (porfirynę) przez oczy i nos. Mokry nosek to też objawa kataru.
- Czy oddycha bezszelestnie? Szczur zdrowy nie wydaje podczas oddychania żadnych dzwięków, najmniejszy szelest, to objawa chorób dróg wdechowych.
- Czy ma czyste, sterczące uszy, bez ran, krost i strupków? Rany i krosty na uszach są powodowane pasożytami.
- Czy jest czujny? Zdrowy szczurek będzie reagował na gwałtowniesze ruchy i szybko zareaguje (zazwyczaj chowając się).
- Poobserwuj je przez chwilkę w klatce. Zdrowe szczurki mają apetyt i bawią się razem, nie są apatyczne ani agresywne.

Powinieneś też zwrócić uwagę na to, jak szczurki są trzymane w sklepie.
- Czy klatka nie jest za mała lub zbyt pełna? Jak tak, to szczury żyją pod dużym stresem, co może prowadzić do agersywności czy chorób.
- Czy klatka jest czysta? Brudna klatka sprzyja rozpowszechnaniu się chorobom.
- Czy męskie i żeńskie szczury są trzymane w oddzielnych klatkach? Szczury od szóstego tygodnia życia są płodne, wiec najprawdopodobniej wszytkie szczurzyce będa już w ciąży, gdy nie są rozdzielane.

Gdy sobie już wybrałeś szczurka/szczurki i wróciłeś z nim/nimi do domu, to od razu włóż go/je do klatki.
Transport był dla nich bardzo dużym stresem, daj mu/im troche czasu przyzwyczaić się do nowej sytuacji.
Reszta to już "jak".


3.Odpowiednia karma i karmienie

Szczur potrzebuje suchą karmę, którą powinienien mieć zawsze w dostępie.
Najlepiej kupić karmę dla szczurów w sklepie, bo wymieszanie odpowiedniej karmy samemu jest bardzo trudne. Dobra karma dla szczurów powinna mieć odpowiednie ilości białka (10-15%) i tłuszczu (6-8%).
Nie nadają się karmy dla innych gryzoni, bo ilość białka jest za mała!

Karmy suchej powinno być dokładnie tyle, ile szczur/szczury zjedzą wciągu jednego dnia (około 1-2 dużych łyzek karmy na dorosłego szczura), gdy da się za mało, szczurki będą głodować, gdy za dużo, szczurki zjedzą tylko te kawałki które im najbardziej smakują, wtedy za mało substancji odżywczych będą miały.

Dodatkowo powinno się codziennie podawać warzywa i owoce, umyte i w nie za dużych kawałkach.
Można podawać prawie wszystko, oprócz owoców cytrusowych, warzyw powodujących wzdęcia (np: kapusta, fasola) i avocado, które dla szczura jest śmiertelnie trujące.
Podawane warzywa nie powinny być przyprawione ani solone.

Można też, ale rzadko, bo tuczy, podawać suchy, czy ugotowany makaron, ugotowany ryż (suchy może pęcznieć w żołądku szczura!), ugotowane ziemniaki, orzeszki (nie migdaly), suche pieczywo i kukurydzę.
W małych ilościach można też podawać jogurt, ser i inne produkty mleczne. Mleka nie podawać, szczurki nie trawią zawartej w nim laktozy.
Uwaga: Za dużo białka sprzyja tworzeniu się nowotworów!

Słodyczy nie powinno się wcale podawać, bo może wystąpić reakcja alergiczna, która może prowadzić nawet do śmierci szczurka, i na dodatek tuczą.

Nie podawać czekolady! Ona zawiera teobrominę, która może być nawet śmiertelna dla szczurka!



4.Oswoić szczurki

Oswajanie można rozpocząć dwa, trzy dni po zakupie szczurków.
Najlepiej codziennie siedzieć przed klatką i mówic do nich, żeby się do Twojej obecności i Twojego głosu przyzwyczaiły.

Gdy się okażą na tyle ciekawske i odważne, że będą wychodzić z domku, to można włożyć rękę do klatki. Gdy przyjdą do ręki, to można je podnieść na pare sekund, a potem puścić. Powtarzać, aż szczur przestanie się wiercić, wtedy można przedłużyć chwilę trzymania, ale nie robić tego zbyt często, bo szczurek może utracić zaufanie do nas.
W ten sposób naucza się, że podnoszenie nie jest niebezpieczne.

Następny krok, to wkładanie sobie szczura pod sweter. Szczur musi być przyzwyczajony już do ręki i do podneszenia! Bo go przecież trzeba włożyć, a potem wyciągnąć ze swetra.
Na początku nie powinno się trzymać szczurka dłużej niż 15 minut pod swetrem, w ciągu następnych dni można przedłużyć nawet do godziny. Dłuzej nie powinien szczurek przebywać pod swetrem, bo nie ma ani wody, ani karmy, ani dużo miejsca na poruszanie się.

Nie powinno się podawać karmy ani np. dropsików przez kraty klatki, bo może to prowadzić do nieostrożności szczura i wkońcu do ugryzienia palca człowieka.
Podawanie z ręki jest dozwolone i zazwyczaj nie prowadzi do najmnieszych kłopotów, tylko gdy zbyt chciwie wyrywa z palców jedzenie, nie powinno się go tak podawać.

Można też, żeby oswoić szczurki szybciej, włożyć do klatki coś z naszym zapachem, jak np. noszone skarpetki czy podkoszulkę. Ale nie oczekujcie, że potem jeszcze będzie można to nosić, więc lepiej coś wybrać, co i tak miało być wyrzucone.


5.Codzienna opieka

Szczurki to inteligente i ruchliwe zwierzątka, trzeba mieć codziennie przynajmniej 2 godziny czasu na opiekę nad nimi.

To trzeba robić codziennie:
- wymiana karmy suchej
- umycie, pokrojenie i podanie warzyw i/lub owoców
- wymiana wody
- wymiana mokrego papieru i podanie nowego, gdy się go szczurkom daje
- gdy się ma toaletkę: wymiana ściółki w niej
- no i najważniejsze: wybieg! Szczurki potrzebują codziennie przynajmniej jedną godzinę na wolności!

Oczywiście musimy pilnować naszych pupilków podczas wybiegu, bo zawsze może się coś stać, np. szczurek odkryje swą miłość do kabli, albo okaże się małym alpinistą...
Trzeba się też liczyć ze szkodami, bo szczur, to gryzoń, a gryzonie, jak nazwa mówi, lubią gryźć...
Poza tym dla nowych, nieoswojonych szczurków trzeba mieć więcej czasu, przynajmniej godzinę więcej. Tylko, gdy się intensywnie szczurkami opiekujemy, naucza się je, że człowiek, to nic złego.

No, i oczywiście trzeba dbać o zdrowie swojego szczurka.


6.Częste choroby i rozpoznawanie ich

Gdy odkryjecie albo podejrzewacie, że wasz szczur jest chory powinniście jak najszybciej iść z nim do weterynarza!
Nigdy nie prubój wyleczyć szczurka sam!

Oznaki choroby mogą być:
- czerwony śluz wyciekający z oczu i nosa, tzw. porfiryna
- szmer przy oddychaniu
- szybkie, nierówne oddychanie
- najeżona sierść
- apatia, brak apetytu
- silne zchudnięcie
- siedzenie bezruchomo (bo np. coś go boli)
- oddawanie dźwięków (np. pisków) z powodu bólu, np. przy wstawaniu
- za niska temperatura (szczur wydaje się „zimny”)
- biegunka
- brak kupek, brzuszek wydaje się twardy i/lub nierówny (zatwardzenie)
- guzy (rak, wrzód, absces)
- każda zmiana w zachowaniu
- spuchnięte łapki

Najczęstsze choroby:

- Choroby dróg wdechowych, jak katar, czy kaszel są częste i przez podawanie antybiotyków (które powinny być podawane przymajmniej przez tydzień dziennie) w miarę łatwo do wyleczenia.
Istnieje jednak odmiana bakterii, tzw. mykoplasmy, które są niewrażliwe na większość antybiotyków, a mogą nawet spowodować śmierć szczura.
Wtedy trzeba pilnować, żeby szczurek chory dostawał wystarczająco witamin i składników odżywczych i regularnie chodzić do weterynarza na badania.

- Rak też nie jest rzadki, czym starszy szczur, tym większe prawdopodobieństwo zachorowania. Gdy się zobaczy guza, trzeba iść od razu do weterynarza – czesto da się go usunąć operacyjnie.
Gdy się okaże nie wyleczalny, jedyne, co można zrobić, to uprzyjemnić szczurkowi ostatnie chwilę...

- Problemy z utrzymaniem równowagi, trzymanie główki „krzywo”, ogólne problemy motoryczne mogą mieć rózne przyczyny. Może to być przez uszkodzone ucho wewnętrzne lub też infekcja ucha środkowego, ale i też asbces na głowie, zapalenie zęba, czy też zapalenie mózgu, rak albo wylew.
Szczurek „krzywogłówek” może jeszcze żyć przez miesiące, a nawet lata, gdy postawiono poprawną diagnozę i wyleczono infekcję lub się podaję odpowiednie leki i dopóki jest w stanie sam jeść i się poruszać. W takim wypadku powinno się klatkę dostosować do potrzeb szczurka.

- Niedowład łapek tylnych jest często spotykany u szczurków starszych. Powodem jest redukcja mieśni przy kręgosłupie i tylnych łapkach. Szczurek taki często długo jest jeszcze w stanie jeść sam i cieszyć się życiem, ale przy codzienniej higienie trzeba niektórym pomagać (czyli myć odbyt szczurka ciepłą wodą). Tu też trzeba dostosować klatkę do potrzeb szczurka.

- „bumblefoot”: to absces na podeszwach łapki. Łapka jest spuchnięta i bardzo boli. Od razu trzeba iść z tym do weterynarza, który powinien dać maść i być może nawet środek przeciwbólowy. Trzeba też pilnować, żeby szczurek chodził na suchym podłożu, np. papierze kuchennym lub gazecie, i w razie potrzeby zmieniać papier nawet parę razy dziennie. Wodę i karmę powinien szczurek mieć w pobliżu, żeby nie musiał się ruszać za bardzo. Często „bumblefoot” jest spowodowany drucianymi pięterkami.

- Biegunka jest często konsekwencją świezej karmy, jak jabłek czy ogórków i gdy się sytuacja znormalizuje na następny dzień, nie ma się co martwić, ale gdy biegunka nie ustaje, trzeba iść do weterynarza, bo szczurkowi grozi odwodnienie!

- Zatwardzenie też może być powodowane karmą, ale jest nieprzyjemniesze dla szczurka. Często szczurek ma bóle brzuszka, a gdy mu się w ciągu paru godzin nie uda zrobić kupki, stan może się stać śmiertelnie groźny! Więc lepiej odrazu iść do weterynarza.


7. Łączenia – czyli „stadko rośnie“

Po pierwsze: Do łączenia dwóch lub więcej szczurków trzeba mieć cierpliwość i drugą klatkę, bo powinno trwać przynajmniej tydzień, żeby szczurki miały czas, przyzwyczaić się do nowej sytuacji.
Dla szczurka nowe ogonki są obce, i on/ona będzie w nich widział/a rywali o karmę, miejsce i miłość właściciela czy włascicielki.
Po drugie: Szczurki muszą mieć przynajmniej ukończone osiem tygodni, gdy się je łączy ze starszymi szczurkami, żeby mogły się podczas walk bronić.
Po trzecie: Gdy obie partie nie mają jeszcze ośmiu tygodni, łączenie nie jest potrzebne, nowego szczurka można wpuścic po prostu do klatki starego.

Między łączeniem męskich i żeńskich szczurków nie ma dużej róznicy, chociaż męskim ogonkom trzeba dać trochę wiecej czasu do przyzwyczajenia się do nowych szczurków i łączenie powinno trwać przynajmniej dwa tygodnie, bo bywają bardziej agresywne wobec nowych szczurków.


Same łączenie składa się z następujących kroków:

1. Wymiana sciółki lub klatki – wymienia się sciółkę między klatkami lub szczurki między klatkami, żeby szczurki się przyzwyczaiły do zapachu innch ogonków. Gdy nie nastąpi lub ustanie wroga reakcja (jak np. jerzenie się lub nawet próba ugryzenia ręki z zapachem innych szczurków), można przejść do następnego kroku.

2. Postawienie klatek obok siebie – tylko nie za blisko, żeby się nie mogły gryźć! Czasem dopiero obecność innych szczurków blisko własnej klatki pobudza agresję, i dopiero, gdy przez pare dni nie ma oznak agresji, można spróbować:

3. Wspólny wybieg na neutralnej ziemi – czyli miejsce nieznane dla obu partii. Najlepiej wybrać sobie miejsce nie za duże, i gdzie można łatwo wkroczyć, gdy to będzie potrzebne (np. stół lub lóżko), żeby przy poważnych walkach nie było rannych. Jak przez parę dni i tu nie ma oznak agresji, oprócz oczywiście niegroźnych walk o pozycję w stadzie, można przejść do:

4. Wspólnego wybiegu na terenie “starego” szczurka – szczury są bardzo przywiązane do “swojej ziemi” i często tam nie akceptują innych szczurków. Gdy już nie ma żadnych oznak agresji można wkońcu:

5. Połączyć szczurki – zanim się jednak wpuści szczurki do klatki, która ma być domem dla wszystkich, trzeba tą klatkę dobrze umyć, i włożyć do niej rzeczy nowych i starych szczurków, żeby miała zapach wszystkich ogonków. W ten sposób żaden nie może jej uważać za “własność”. Gdy to klatka jednej z partii, to pierw wpuścić szczurka/szczurki, którym jest nieznana, a po paru minutach starego szczurka/stare szczurki.


Oczywiscie trzeba zawsze pilnie obserwować ogonki – jak dojdzie do poważnych kłótni, trzeba je odrazu rozdzielić i próbować od poprziedniego kroku lub nawet rozpocząć od nowa!
Takie łączenie trwa od tygodnia aż do nawet czterech miesięcy! Dopiero gdy po czteromiesięcznych próbach nie doszło do ostatecznego połączenia, można łączenie uznać za nieudane. Najczęstszym powodem nieudania się łączeń jest charakterek ogonków, bo czasem szczurek się uprze, że nie lubi innego szczurka. Ten sam szczurek moze pokochać następnego osobnika, którego pozna!

Po prostu nie wolno się poddawać, wkońcu się uda.